Synonimy: tiamina, czynnik przeciw beri beri, czynnik antyneurotyczny, aneuryna.

JAK ODKRYTO WITAMINĘ B1

Początkowo, w latach dwudziestych, nazwą witamina B1 określano bliżej nieznany związek, którego brak w pożywieniu powoduje występowanie choroby beri beri tzw. zapalenia wielonerwowego u ptactwa. Dowiedziono później, że analizowane wyciagi zawierały aż trzy witaminy: B1, B2, PP.



W 1927r. Jansen i Douth uzyskali witaminę B1 z otrąb ryżu. W latach 1936-37 Williams i Cline oraz Audersay i Westphall dokonali syntezy związku.
Odkrycie witaminy B1 odegrało ogromną rolę w historii narodów zamieszkujących kraje Dalekiego Wschodu. W związku z zastosowaniem młynów parowych do mielenia i polerowania ryżu pod koniec XIX wieku otrzymywano produkt będący podstawą pożywienia pozbawiony wielu witamin z grupy B, w tym wit. B1 (polerowanie ryżu zwiększa jego strawność i znacznie przedłuża czas magazynowania). Rozpowszechnienie spożycia polerowanego ryżu na Dalekim Wschodzie kształtowało się podobnie jak spożycie białej mąki na zachodzie.

Następstwem tego było rozpowszechnienie choroby beri-beri, która dotyczyła dużej części ludności Japonii, Chin, Indii, Wysp Filipińskich oraz Archipelagu Malajskiego. W latach osiemdziesiątych ubiegłego stulecia 39% zachorowań w armii japońskiej było spowodowane przez niedobory witaminy B1. Po odkryciu witaminy zapadalność na beri-beri spadła, by ponownie wzrosnąć podczas II Wojny Światowej na skutek trudności aprowizacyjnych.

WŁAŚCIWOŚCI WITAMINY B1

Witamina B1 jest rozpuszczalna w wodzie, rozcieńczonych kwasach i alkoholu. Powszechnie używana sól witaminy B1 - chlorowodorek tiaminy tworzy bezbarwne kryształy.
Wolna tiamina jest nietrwałą zasadą dość wrażliwą na ogrzewanie. Chlorowodorek tiaminy w środowisku kwaśnym i obojętnym jest odporny na temperaturę; nie ulega rozpadowi przy ogrzewaniu w temperaturze 100°C przez kilka godzin, czy podczas sterylizacji w temperaturze 120°C przez 1/2 godziny. Wyższa temperatura i podwyższone ciśnienie niszczą ten związek W środowisku alkalicznym chlorowodorek tiaminy jest substancja nietrwałą; związki siarczynowe używane jako antyseptyki do miazgi owocowej niszczą witaminę B1 bardzo szybko w środowisku zbliżonym do obojętnego (pH=6), powoli w środowisku kwaśnym (pH=3).

Tiamina jest wrażliwa na promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali poniżej 290mµ. Witamina B1 ulega wolnemu utlenianiu pod wpływem tlenu atmosferycznego. Powstały związek - tiochrom jest biologicznie nieczynny.

Mechanizm działania witaminy B1 jest stosunkowo dobrze poznany. W naturze witamina B1 występuje zwykle w postaci związanej z dwiema cząsteczkami kwasu fosforowego jako pirofosforan tiaminy (kokarboksylaza). W połączeniu ze specyficznymi białkami enzymatycznymi uczestniczy głównie w przemianie pośredniej węglowodanów. Jedną z najważniejszych reakcji jest oksydacyjna dekarboksylacja alfa-ketokwasów, a szczególnie kwasu pirogronowego i alfa-ketoglutarowego. Jako koenzym układu transketolazy pirofosforan tiaminy uczestniczy w reakcjach cyklu pentozowego, w którym powstaje ryboza niezbędna do syntezy nukleotydów. W przypadku niedoboru witaminy B1 gromadzący się w organizmie kwas pirogronowy i mlekowy są szkodliwe dla układu nerwowego

http://mojtrening.w.interia.pl/wwwstare/b1.html