Opis.
1. Skrzyp polny – Equisetum arvense – ro¶lina wieloletnia dorastaj±ca do 30 cm wys., ¶rednio 15-20 cm. Pêdy zarodnikowe: ³odygi soczyste, ¿eberkowane, ¿ó³tobrunatne lub czerwonawe; pochewki wokó³ ³odygi s± 8-9-z±bkowe, brunatnawe; na szczycie k³osy zarodnikono¶ne. Pêdy asymilacyjne: dorastaj± do 20-30 cm wys.; zielone, wokó³ ³odygi pochewki 6-18 czarne z±bki, bia³o obrze¿one. Ulistnienie okó³kowe. Li¶cie w³a¶ciwe s± zro¶niête we wcze¶niej wspomniane pochewki, czyli li¶cie s± drobne, z±bkowane. To, co ludzie zwykli nazywaæ li¶æmi jest w rzeczywisto¶ci odga³êzieniami pêdu g³ównego. Odga³êzienia s± wiêc w±skie, równow±skie, kanciaste, szorstkie, u³o¿one okó³kowo, barwy zielonej. Zwiêkszaj± one powierzchniê asymilacyjn± pêdu.
2. Skrzyp ³±kowy – Equisetum pratense – ro¶lina wieloletnia, dorastaj±ca do 30-35 cm wys. Pêd zarodnikowy – ¿ó³tawy, pochewki w wêz³ach ³odygi s± 10-15-¿abkowe, bia³o obrze¿one. Pêdy asymilacyjne szarozielone, w±skie odga³êzienia nieco zwis³e, w okó³kach, 3-kanciaste.
3. Skrzyp le¶ny - bylina do 60 cm wys.; pêdy asymilacyjne jasnozielone z licznymi rozga³êzionymi, wiotkimi, zwisaj±cymi w dó³, d³ugimi ga³±zkami; ga³±zki w przekroju poprzecznym maj± kszta³t równoramiennego krzy¿a, podobnie jak u skrzypu polnego. Ro¶nie w lasach, w zaro¶lach, na zrêbach, nad wodami, przy ³±kach podmok³ych, na polanach, zawsze jednak w miejscach cienistych i przy drzewach.
Surowiec.
Surowcem jest ziele - Herba Equiseti, które zbiera siê od czerwca do sierpnia i suszy w otwartym piekarniku ogrzanym do temp. 60-70o C. Suche ziele jest bardzo kruche, ma mi³y, sianopodobny zapach. Nale¿y je zmieliæ i przesypaæ do szczelnego naczynia. Herba Equiseti (FP I, II,III, IV i V) - w sprzeda¿y w aptekach i w sklepach zielarskich.
Sk³ad chemiczny.
¦ciany komórkowe skrzypów s± przesycone krzemionk± – ok. 5-6%, rzadko 10%, która rozpuszcza siê w wodzie i w alkoholu, czyli przechodzi do rozpuszczalnika i jest przy przyswajalna dla naszego organizmu. Skrzypy ponadto zawieraj± flawonoidy - galuteolinê, ekwizetrynê, luteolinê, kwercetynê, izokwercytrynê, kemferol i apigeninê; saponiny ok. 3-5% (ekwizetoninê), indanonowce, kw. akonitynowy, kw. szczawiowy, kw. jab³kowy, karotenoidy, alkaloidy (nikotynê, trójmetoksypirydynê, palustrynê, palustrycynê), tiaminazynê czyli antyaneurynê, kw. kawowy, garbniki i in.
Dzia³anie.
Wyci±gi ze skrzypów dzia³aj± moczopêdnie, przeciwobrzêkowo, odtruwaj±co, przeciwkamiczo (zapobiegaj± powstawaniu kamicy moczowej), przeciwmia¿d¿ycowo, przeciwrakowo, lekko ¿ó³ciopêdnie; uszczelniaj± i wzmacniaj± naczynia krwiono¶ne, stabilizuj± b³ony komórkowe (wp³yw przeciwwysiêkowy), reguluj± przemianê materii, utrzymuj± prawid³ow± elastyczno¶æ skóry i b³on ¶luzowych, a przez to zapobiegaj± powstawaniu zmarszczek, zwiêkszaj± krzepliwo¶æ krwi, u³atwiaj± organizmowi przyswojenie wapnia; likwiduj± drobne krwawienia, wzbogacaj± organizm w niezbêdn± krzemionkê, jony K (potas) i Mg (magnez).
Wskazania:
sk±pomocz, obrzêki, gru¼lica, choroby pêcherza moczowego, dróg moczowych i nerek (stany zapalne, krwawienia, kamica), skaza dnawa (artretyzm), tr±dziki, ¿ylaki, ³uszczyca, rany, pryszcze, ³ojotok, reumatyzm, krwotoki z nosa (+ li¶æ kasztanowca), nadmierne krwawienia menstruacyjne, ci±¿a, laktacja, podesz³y wiek, profilaktyka, kaszel, zaburzenia przemiany materii, wszelkie choroby zaka¼ne, nie¿yt jelit i ¿o³±dka, choroby w±troby, hemoroidy, kuracja odm³adzaj±ca, z³amanie ko¶ci (fractura), zapalenie okostnej, wybroczyny na siatkówce, pêkanie naczyñ krwiono¶nych, teleangiektazje, rany, oparzenia, opryszczki, up³awy, zapalenie przydatków, choroby b³on ¶luzowych, stany zapalne spojówek i ga³ki ocznej, nadci¶nienie, choroby uszu, krwawi±czka, choroby paznokci i w³osów, schorzenia dzi±se³ (krwawienia, stany zapalne), zatrucia.
Przeciwwskazania:
brak lub niedobór wit. B1, rwa kulszowa, postrza³, zapalenie korzonków nerwowych, bradykardia, rzucawka ci±¿owa, miê¶niobóle, przykurcze miê¶ni.
Uwaga !!! Osoby pij±ce przetwory ze skrzypu powinny jednocze¶nie za¿ywaæ wit. B1 - 1 razy dz. po 1 tabl. 25 na 2 h przed wypiciem preparatu skrzypowego.
Napar: 2 ³y¿ki ziela zalaæ 1-2 szkl. wody wrz±cej; parzyæ pod przykryciem 30 minut; przecedziæ. Piæ 4 razy dz. po 100-150 ml lub 2 razy dz. po 200 ml; niemowlêta wa¿±ce 3-4 kg - 1 ³y¿eczka, 3-6 kg - 2 ³y¿eczki, 7-8 kg - 3 ³y¿eczki p³ynu 3-4 razy dz.; dzieci wa¿±ce 9-10 kg - 2 ³y¿ki, 15-20 kg - 40 ml, 25-30 kg - 50 ml, 35-40 kg - 75 ml, 45-50 kg - 85-90 ml, 3-4 razy dz.
Odwar: 2 ³y¿ki ziela zalaæ 2 szkl. wody; gotowaæ 10 minut; uzupe³niæ brakuj±c± Ilo¶æ wody; przecedziæ. Piæ jak napar.
Nalewka skrzypowa (skrzypówka) - Tinctura Equiseti: 1 szkl. suchego ziela zalaæ 500 ml wódki lub spirytusu; wytrawiaæ 14 dni; przefiltrowaæ. Za¿ywaæ 3 razy dz. po 1-2 ³y¿eczki lub 2 razy dz. po 1 ³y¿ce w 50 ml wody. Nalewka nie zawiera krzemionki.
Intrakt skrzypowy - Intractum Equiseti; pó³ szkl. ¶wie¿ego zmielonego ziela zalaæ 300 ml alkoholu 40-70% o temp. wrzenia; wytrawiaæ 10 dni; przefiltrowaæ. Za¿ywaæ jak nalewkê.
W przypadku chorób skórnych, ocznych i b³on ¶luzowych stosowaæ przemywanie odwarem lub nalewk±, ok³ady, pêdzlowanie i p³ukanki. Zawiera krzemionkê. Cenny w leczeniu tr±dziku ró¿owatego, sterydowego i dermatozy oko³oustnej.
Zmojej praktyki:
Polecam picie nie d³u¿ej ni¿ trzy tygodnie. Nadmieniê ¿e zio³o te jest naprawdê pomocne kiedy chcemy odt³u¶ciæ (dorze¼biæ) cia³o. Pamiêtajcie o dozowanie razem z naparem witaminy B1.
|